Gdzie trafiają baterie z zniczy po Wszystkich Świętych – od zbiórki do zakładu recyklingu

Gdzie trafiają baterie z zniczy po Wszystkich Świętych – od zbiórki do zakładu recyklingu

23 października 2025 Wyłączono przez admin

Gdzie trafiają baterie ze zniczy?

Baterie ze zniczy trafiają do punktów zbiórki (pojemniki na cmentarzach, sklepy, PSZOK), następnie przewożone są do zakładów recyklingu, gdzie następuje sortowanie, odzysk metali i unieszkodliwienie odpadów niebezpiecznych.

Po Święcie Zmarłych wiele osób zastanawia się, co zrobić z zużytymi bateriami z zniczy LED i solarnych. Dzięki rosnącej liczbie pojemników na cmentarzach oraz obowiązkowi przyjmowania zużytych baterii przez sklepy, większość ogniw trafia do systemu recyklingu zamiast do odpadów zmieszanych. Transport, sortowanie i przetworzenie odbywają się przy zachowaniu procedur bezpieczeństwa, a odzyskiwane surowce wracają do przemysłu.

Zbiórka na miejscu — gdzie oddać zużyte baterie po Wszystkich Świętych

Najprostsze i najbezpieczniejsze jest wyrzucenie baterii do specjalnych pojemników. Coraz więcej cmentarzy instaluje stałe skrzynki przy wejściach lub w rejonie kwartów, a po ich zapełnieniu obsługa zleca odbiór. Jeśli pojemnika nie ma, bateria powinna trafić do sklepu, PSZOK-u lub pozostawiona w punkcie zbiórki organizowanym sezonowo przez gminę lub organizacje pozarządowe.

  • pojemniki na cmentarzach — w wielu miastach ustawione są specjalne skrzynki na baterie przy wejściach lub przy kwaterach,
  • sklepy i markety — punkty handlowe oferują możliwość oddania zużytych baterii bez dodatkowych opłat,
  • PSZOK (Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) — odbiór dużych ilości i przekazanie do dalszego transportu.

Co się dzieje po odebraniu od mieszkańców?

Zebrane baterie są magazynowane w warunkach zabezpieczających przed uszkodzeniem i zwarciem, a następnie przewożone do regionalnych sortowni lub bezpośrednio do wyspecjalizowanych zakładów recyklingu. Operatorzy odpadów stosują zabezpieczenia – pakowanie w opakowania izolujące styki, użycie pojemników trudnopalnych oraz segregację na miejscu odbioru, co minimalizuje ryzyko pożaru i wycieku substancji niebezpiecznych.

Transport i logistyka

Transport baterii wymaga przestrzegania procedur BHP i przepisów dotyczących przewozu odpadów niebezpiecznych. W praktyce oznacza to dedykowane trasy, okresowe zbieranie pojemników po zakończeniu okresu zwiększonego zużycia (np. po 1 listopada) oraz konsolidację ładunków, aby optymalizować koszty i emisje transportowe. Lokalne firmy recyklingowe coraz częściej współpracują z gminami, co skraca dystans i ogranicza emisje CO2 związane z transportem.

Sortowanie i przetwarzanie w zakładzie recyklingu

Proces recyklingu składa się z kilku etapów, z których każdy ma na celu maksymalizację odzysku surowców i minimalizację emisji toksycznych substancji. Nowoczesne zakłady stosują kombinację metod mechanicznych, fizycznych i chemicznych, aby oddzielić metale od tworzyw i elektrolitów. W efekcie możliwe jest odzyskanie surowców wartościowych i bezpieczne zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych.

  • mechaniczne przygotowanie i oczyszczanie — usuwanie zanieczyszczeń i rozdrabnianie obudów,
  • sortowanie według chemii ogniw — rozdział alkalicznych, cynkowo-węglowych, niklowych i litowo-jonowych,
  • separacja metalicznych frakcji i hydrometalurgia — odzysk miedzi, niklu, kobaltu i litu oraz przetworzenie plastiku i stali.

Jakie surowce odzyskuje recykling?

Odzysk surowców z baterii ma rosnące znaczenie gospodarcze. W zależności od typu ogniwa, możliwe jest odzyskanie zarówno powszechnych metali, jak i surowców krytycznych dla przemysłu energetycznego i motoryzacyjnego.

  • cynk i żelazo — z baterii alkalicznych i cynkowo-węglowych,
  • nikiel, kobalt, miedź — z ogniw niklowych i litowo-jonowych,
  • lit — z baterii litowo-jonowych, odzysk używany w produkcji nowych ogniw i akumulatorów,
  • plastik i stal — do ponownego wykorzystania w przemyśle.

Unieszkodliwianie substancji niebezpiecznych i zagrożenia

Baterie zawierają metale i związki, których przedostanie się do środowiska prowadzi do skażenia gleby i wód. Jedna zużyta bateria może zanieczyścić około 1 m³ gleby, dlatego prawidłowa zbiórka i recykling mają kluczowe znaczenie dla ochrony środowiska. Procesy stosowane w zakładach recyklingu neutralizują elektrolity i stabilizują materiały niebezpieczne, zapobiegając ich uwolnieniu do biosfery.

Ile baterii i odpadów powstaje w związku z obchodami Wszystkich Świętych?

Skala zjawiska jest znacząca i wynika zarówno z liczby sprzedawanych baterii, jak i z intensywności korzystania ze zniczy. W Polsce rocznie sprzedaje się około 400 000 000 baterii, z czego około 80% to baterie jednorazowe. W okresie Wszystkich Świętych do cmentarzy trafia znaczna część rocznych odpadów cmentarnych — szacuje się, że jest to od 100 000 do 120 000 ton odpadów rocznie, przy czym na jedno miejsce grobowe przypada średnio 3–9 kg odpadów.

Skutki praktyczne dla gmin i operatorów

Dla samorządów i firm odpadowych oznacza to konieczność planowania sezonowych zbiórek, zabezpieczenia punktów przyjmowania oraz prowadzenia działań edukacyjnych. Wskaźniki monitorowane przez gminy to m.in. procent zbiórki baterii w stosunku do sprzedaży, ilość odzyskanych metali oraz liczba punktów zbiórki na 10 000 mieszkańców. Im lepsza dostępność punktów, tym wyższa efektywność systemu.

Korzyści ekologiczne i ekonomiczne recyklingu baterii

Recykling pozwala zmniejszyć zapotrzebowanie na wydobycie surowców pierwotnych, co przekłada się na oszczędności energetyczne i redukcję emisji CO2 związanych z eksploatacją kopalń. Odzysk metali takich jak kobalt czy nikiel ma też bezpośrednie zastosowanie w produkcji nowych baterii i komponentów motoryzacyjnych, zmniejszając zależność od importu surowców. Inwestycje w lokalne zakłady recyklingu skracają łańcuch dostaw i poprawiają bezpieczeństwo surowcowe kraju.

Prawo i odpowiedzialność

W Polsce działania związane z bateriami reguluje ustawa o bateriach i akumulatorach, która nakłada obowiązki na producentów i importerów w ramach systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR). Obejmuje to finansowanie systemów zbiórki i recyklingu oraz raportowanie wyników. Gminy natomiast są odpowiedzialne za zapewnienie punktów zbiórki i informowanie mieszkańców, a sklepy mają ustawowy obowiązek przyjmowania zużytych baterii od klientów bezpłatnie.

Jak postępować praktycznie – instrukcja krok po kroku

  1. po zdjęciu z znicza zbieraj baterie luzem do szczelnego pojemnika, aby nie doszło do zwarcia,
  2. zabezpiecz styki baterii taśmą izolacyjną lub włóż je pojedynczo do woreczków, jeśli przewozisz większą ilość,
  3. sprawdź, czy na cmentarzu stoi pojemnik na baterie; jeśli nie, zanieś je do najbliższego sklepu lub PSZOK-u,
  4. jeżeli zgromadzisz większą ilość, skontaktuj się z lokalną spółką komunalną i poproś o odbiór lub dowóz do punktu zbiórki.

Praktyczne porady, które ograniczają ilość baterii

Zmiana nawyków zakupowych i wybór technologii o dłuższej żywotności znacząco obniżają ilość odpadów. Znicze z wymiennymi wkładami, znicze solarne z akumulatorami ładowalnymi czy wkłady LED o długiej żywotności to proste rozwiązania dla osób, które regularnie odwiedzają groby bliskich. Warto też korzystać ze „zniczodzielni” — miejsc wymiany sprawnych zniczy.

  • wybieraj znicze z wymiennymi wkładami lub solarnymi akumulatorami,
  • oddawaj sprawne znicze do punktów wymiany lub „zniczodzielni”,
  • planuj zakupy i wybieraj wkłady o dłuższej żywotności, aby ograniczyć liczbę zużytych baterii.

Technologie recyklingu i innowacje w Polsce

Polskie firmy i instytuty badawcze inwestują w technologie mechaniczno-hydrometalurgiczne oraz procesy chemiczne, które zwiększają efektywność odzysku metali rzadkich. Nowe instalacje pozwalają odzyskiwać ponad 90% kobaltu i niklu z dużych baterii przemysłowych, co jest istotne zwłaszcza w kontekście elektromobilności. Rozwój lokalnych zakładów przynosi korzyści środowiskowe i ekonomiczne, zmniejszając koszty logistyczne i podnosząc wartość surowców odzyskanych w kraju.

Najczęściej popełniane błędy i jak ich uniknąć

Do najczęstszych błędów należą wyrzucanie baterii do odpadów zmieszanych, przechowywanie luzem w workach razem z innymi odpadami oraz brak zabezpieczenia styków, co zwiększa ryzyko zwarć i pożarów podczas transportu. Proste działania, takie jak trzymanie zużytych baterii w szczelnym pojemniku, zabezpieczanie styków taśmą i korzystanie z dostępnych punktów zbiórki, znacząco zmniejszają ryzyko i ułatwiają recykling.

Statystyki i liczby do wykorzystania

400 000 000 — przybliżona liczba baterii sprzedawanych w Polsce rocznie, 80% — udział baterii jednorazowych w sprzedaży, 100 000–120 000 t — masa odpadów cmentarnych w Polsce rocznie, 3–9 kg — ilość odpadów przypadająca na jedno miejsce grobowe, oraz 1 m³ — objętość gleby, którą może skażyć jedna bateria. Te liczby pokazują skalę problemu i potencjał korzyści wynikających z dobrego systemu zbiórki i recyklingu.

Wskaźniki jakości zbiórki — co mierzą gminy i firmy

Weryfikacja skuteczności systemu odbywa się przez pomiar procentowego wskaźnika odbioru baterii w stosunku do ich sprzedaży, ilości odzyskanych metali w kilogramach oraz dostępności punktów zbiórki dla mieszkańców. Lepsze wyniki tych wskaźników przekładają się na mniejsze obciążenie środowiska i niższe koszty związane z długoterminowym monitorowaniem terenów po składowaniu odpadów niebezpiecznych.

Najważniejsze praktyczne wnioski

  • oddawaj baterie do pojemników na cmentarzach lub do punktów zbiórki, aby trafiły do recyklingu i nie zanieczyszczały środowiska,
  • wybieraj rozwiązania z wymiennymi wkładami lub akumulatorami, aby ograniczyć ilość odpadów,
  • zabezpieczaj styki baterii taśmą i oddawaj je do sklepu lub PSZOK-u, jeśli nie ma pojemnika na cmentarzu.

Przeczytaj również:

KategoriaRóżności